Pomóżmy przetrwać

Po długiej i dość łagodnej jesieni zbliża się nieuchronnie czas chłodów i zamieci, czas trudny do przeżycia przez zwierzęta żyjące na wolności. Niedostatek pożywienia w czasie zimy szczególnie dotyka ptaki. Metody ochrony ptaków praktycznie polegają na zabiegach stosunkowo łatwych i powszechnie dostępnych. Bardzo łatwo jest wykonać i zawiesić budkę lęgową, zbudować karmnik i dokarmiać ptaki nawet na balkonie lub parapecie okna, a także zapewnić im niezbędną wodę do picia.

Niewątpliwie największe znaczenie w ochronie ptaków ma zapewnienie im odpowiednich miejsc gniazdowania przez rozmieszczanie skrzynek lęgowych. Jednak miejsca lęgowe to dopiero część sukcesów. Bez zimowego dokarmiania ptaki szczęśliwie urodzone, nie wszystkie przeżyją. Zimowe dokarmianie jest chyba najstarszą formą pomocy ptakom. Obecnie dzięki rozmieszczaniu skrzynek lęgowych wydatnie zwiększa się ilość ptaków, które gnieździły się w dziuplach. Musimy zadbać o utrzymanie ich liczebności. Dokarmianie ptaków jest tym bardziej potrzebne, że korzystają z niego gatunki pozostające u nas cały rok - sikorki, kowaliki, dzięcioły czy kosy.

Niedostatek pożywienia szczególnie jest groźny zimą. Krótkie dni i warunki atmosferyczne nie pozwalają w pełni pokryć zapotrzebowania na pokarm. Z powodu chłodów przemiana materii jest szybka, ptaki potrzebują bardzo dużo energii.

Najgroźniejsze są dla ptaków szron i szadź, które okrywają lodem wszystkie gałązki i szczeliny kory, uniemożliwiając pracę nawet dzięciołom. Śnieg jest również niebezpieczny, szczególnie świeży, leżący na gałązkach. Gruba warstwa śniegu zwłaszcza zlodowaciałego, utrudnia dostęp do pożywienia kuropatwom i bażantom, poszukującym pokarmu na ziemi.

Trzeba pamiętać, że dla ptaków znacznie groźniejsza jest doba głodu niż tydzień mrozu.

Dokarmianie powinniśmy rozpocząć już na początku listopada, niezależnie od temperatury. Ptaki musza się oswoić z karmnikiem i wiedzieć gdzie w każdej chwili mogą znaleźć pokarm.

Raz rozpoczętego dokarmiania ptaków nie wolno przerwać pod żadnym pozorem.

Ptaki przyzwyczajone do regularnego otrzymywania karmy, gdy jej zabraknie, giną z głodu!

Dokarmiać możemy w różnych typach i odmianach karmników, z jednym jednak założeniem, muszą chronić pokarm przed wywiewaniem oraz przed zamoczeniem przez śnieg lub deszcz. Pokarm w karmniku musi być dla ptaków dostępny nawet w czasie największych śniegów, zamieci i mrozów.

Jako karmy w karmnikach używamy zazwyczaj nasion oleistych: konopie, słonecznik, pokrojone pestki dyni oraz suszone jagody bzu czarnego i jarzębiny.

Najkorzystniejszym dla ptaków, a dla sikor wprost niezbędnym pokarmem jest tłuszcz w postaci nie solonej słoniny, łoju, smalcu lub mieszanki tłuszczowej. Mieszanką napełniamy puste kubki po twarożku lub margarynie i zawieszamy na gałązce, dnem do góry.

Skład I mieszanki: 30% łoju topionego, 20% tranu lub oleju jadalnego i 50% płatków owsianych.

II mieszanka: 50% łoju topionego, 20% tartej bułki, 15% nasion konopi oraz 15% gniecionego słonecznika lub suszonych jagód.

Inaczej nieco trzeba przygotować miejsce do dokarmiania kuropatw i bażantów. To też są nasi sojusznicy w tępieniu stonki ziemniaczanej i innych owadów. Można zbudować szałas z gałęzi, trzciny lub wykorzystać starą skrzynkę lub beczkę. Należy pamiętać, aby od dołu był wlot wysoki na około 15 cm. Za pokarm mogą służyć poślady i inne odpady nasion zmieszane z sieczką i plewami. Wykładamy też marchew, buraki, brukiew i kapustę. Karmę należy uzupełniać w miarę jej wyjadana przez ptaki. Bardzo pożądanym jest, aby wsypać do tej karmy kilka garści grubego piasku lub drobnego żwiru, bo na przykrytej lodem i śniegiem ziemi ptaki nie mogą znaleźć tego niezbędnego do trawienia uzupełnienia.

Budki nie należy ustawiać w pobliżu drzew i krzewów, wśród których mogłyby się skryć drapieżniki. W czasie dokarmiania kuropatw i bażantów pożądane jest, aby dość często kontrolować otoczenie, czy nie ukryto tam sideł lub wnyków. Wielu kłusowników wykorzystuje bowiem gromadzenie się wygłodniałych ptaków do polowania na nie.

W imieniu dokarmionych ptaszków serdecznie dziękuję i zapewniam, że wiosną odpłacą to nam pięknym śpiewem i walką z robactwem.

Autor: Andrzej Patorski

2011-09-08