Spryciarze

Kontynuując temat poruszony w poprzednim odcinku, z zakresu niezwykłych zdolności ptaków, przedstawię kolejne tego przykłady.

Niektóre ptaki jako zwierzęta niewielkie, nie mogąc same pokonać przeszkód dzielących je od smacznych kąsków, posługują się siłą innych zwierząt, a nawet ludzi. Taki sposób wykorzystują miodowody, ptaki żyjące w Afryce. Są to jedyne kręgowce żywiące się woskiem, a to dlatego że wytwarzają pewien enzym, który przy pomocy bakterii jelitowych trawi wosk. Ptaki te po znalezieniu gniazda dzikich pszczół lub os, szukają ratela (ssaka podobnego do łasicy) lub człowieka. Swoim głośnym ćwierkaniem, trzepotaniem skrzydeł i wachlowaniem ogonem zwracają na siebie uwagę i kierują się do znalezionego gniazda. Człowiek doprowadzony do gniazda wybiera miód, zawsze jednak pozostaną resztki czy odpadki, które może zjeść miodowód. Większą przysługę tym ptakom oddają ratele, które rozgrzebują też gniazda os i zostawiają cały wosk dla sprytnych ptaków.

Kilka gatunków ptaków z powodzeniem potrafi posługiwać się narzędziami w celu komunikacji lub zdobycia pokarmu. Australijska kakadu trzymając w łapie kawałek patyka z upodobaniem bębni w suchy pień drzewa. Dwa gatunki darwinników (dawniej zwane ziębami Darwina) posługują się pewnego rodzaju narzędziami. Kłowacz kaktusowy z wysp Galapagos szukając głęboko ukrytych larw owadów wewnątrz kaktusów lub pni drzew, potrafi kolcem kaktusa lub cienkim twardym patyczkiem wydłubać owada z głębokiego otworu. Potrafi przy tym wymienić czasami kilka „narzędzi” aż znajdzie taki, który dopasuje do otworu lub zgromadzi dostateczny ich zapas. 

Czapla zielonawa łowi ryby przy pomocy przynęty. Wrzuca do wody grudkę pokarmu i czeka cierpliwie aż podpłynie ryba, którą błyskawicznie chwyta. Jeśli ryb nie ma, zabiera przynętę i przenosi się na inne miejsce.

Ścierwnik, jeden z gatunków sępów, z wielkim apetytem zjada zawartość znalezionych jaj. Mniejsze jaja, które może chwycić w dziób, podnosi i upuszcza na kamień. Większe jaja, na przykład strusia rozbija przy pomocy narzędzia, jakim jest trzymany w dziobie kamień. Próby rozbicia twardej skorupy ponawia wielokrotnie, aż do skutku.

Wcześniej wspomniane darwinniki też przepadają za zawartością jaj. Nie mogąc potrzaskać skorupek jaj ptaków gniazdujących na skałach, spychają je na niższe skały, gdzie się rozbijają. Znajdowanie stosownych jaj należy do samicy. Ona znalazłszy takie usiłuje je rozdziobać. Gdy to się nie udaje wkracza samiec. Ustawia się koło jaja od strony wyższego stoku, opiera brzuchem i dziobem o ziemię, a nogami popycha jajo w kierunku spadku.

Podobną metodę stosuje orłosęp, który żywi się padliną, ale chętnie dobiera się do miękkich zawartości w kościach. Aby rozbić duże kości unosi je wysoko w powietrze i zrzuca na upatrzoną skałę. To samo miejsce wykorzystuje przez kilka lub kilkanaście lat.

Autor: Andrzej Patorski

2011-12-22