Historia Poczesnej

Pierwsza wzmianka o Poczesnej jako wsi królewskiej pojawiła się w roku 1578.

Parafię Poczesna erygował 12 lipca 1606 roku bp. krakowski Bernard Maciejowski. Król Zygmunt III Waza ze swojego przywileju fundacyjnego uposażył parafię w ziemię - pole, które miało dać utrzymanie proboszcza. Natomiast drewniany kościół wybudował Joachim Ocieski, starosta olsztyński. Założył on także w Poczesnej papiernię jako, że cała okolica wokół otoczona była lasami sosnowo - dębowymi, których karczowanie dostarczało surowca do tej wytwórni. Drewno to wykorzystywano także do produkcji węgla drzewnego niezbędnego do wytapiania żelaza z rudy zalegającej te okolice. Odsłaniane w ten sposób tereny służyły do zakładania nowych wsi.

Parafia Poczesna powstała jako ogniwo diecezji krakowskiej. Tereny te od początku polskiej państwowości należały do Małopolski, historycznie to ziemia krakowska. Parafię wydzielono z parafii w Zrębicach i Koziegłówkach. W pierwszym okresie jej istnienia tworzą ją wsie: Poczesna, Zawada, Niewdzięczna (później Zawisna), Radziątków (później Nierada), Raków (później Zawodzie).

Drewniany kościół służył parafii w Poczesnej aż do połowy XIX wieku. Jednak coraz bardziej wysłużony musiał być wreszcie rozebrany. Wtedy to w latach 1870 - 77 zbudowano obecny kościół. W roku 1938 znalazł się on w strategicznym miejscu, bo przy samej nowej szosie zbudowanej z klinkierowej cegły i łączącej Częstochowę z Będzinem. Jej zabytkowy już odcinek jest zachowany do dzisiaj, bowiem wybudowana na tej trasie „gierkówka” ominęła szerokim łukiem Poczesną. Można sądzić, że z tej przyczyny kościół w Poczesnej znalazł się w ogniu ostrzału artyleryjskiego i lotniczego we wrześniu 1939 roku. Mocno zniszczony i ze spaloną plebanią został zaraz po wojnie odbudowany. Z dwoma zegarowymi wieżami jest doskonale widoczny, gdy trasą DK-1 omija się Poczesną (po wschodniej stronie) i markety (po zachodniej). Później dobudowano do niego kruchtę oraz postawiono obok elektryczną dzwonnicę, którą przykryto miniaturą dachu kościelnego. Cmentarz parafialny znajduje się natomiast już za przeciwnym brzegiem Warty (prawym), czyli na Zawodziu.

Dokument erekcyjny mówi, że wsie Niewdzięczna i Radziątków powstały na surowym korzeniu, zapewne to najbliższy czas ich powstania. Okolice na południowy zachód od Poczesnej były nie zasiedlone lub zasiedlone bardzo rzadko.

Powstałe miejscowości pojawiały się w różnych zapisach w księgach metrycznych lub też w dokumentach z lustracji parafii czy to starostwa.

Obecnie rolę kościoła parafialnego pełni XIX-wieczny kościół św. Jana Chrzciciela.

Więcej na temat parafii w opracowaniu Jubileusz Parafii Poczesna 1606 - 2006.

Osobistością związaną z Poczesną był Józef Kaźmierczak, ps. Stefan (ur. 1 września 1884 w Poczesnej, zm. 21 kwietnia 1971 w Częstochowie) – poseł do Sejmu RP II kadencji (w II RP) i do Sejmu Ustawodawczego, starosta powiatowy w Częstochowie.

Od 1898 pracował w Hucie Częstochowa, gdzie wstąpił do PPS (1903). Aresztowany w 1906 został wcielony do wojska na Kaukazie. Po powrocie do kraju w 1912 roku został przewodniczącym CKR PPS w Częstochowie (1914 – 1939). Przewodniczył Zarządowi Związku Robotników Przemysłu Metalowego (1918 – 1919). W 1929 wybrany został do Sejmu RP z listy PPS, działał w Towarzystwie Uniwersytetów Robotniczych (1936 – 1938), organizował pomoc dla Republiki Hiszpańskiej. Pełnił także funkcję radnego miejskiego. W latach 1940 – 1942 więziony przez Niemców w Oranienburgu, od 1944 roku w PPS Woność - Równość - Niepodległość. W lipcu 1945 mianowany starostą powiatowym w Częstochowie, od roku 1947 był posłem do Sejmu Ustawodawczego z listy PPS. Potem należał do PZPR.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Początki szkolnictwa w Poczesnej sięgają już XVIII wieku – pierwszy budynek szkolny wybudowany został w 1792 roku w oparciu o decyzje i środki Komisji Edukacji Narodowej. Wiek XIX to okres rozbiorów – nie ma państwa polskiego i polskie szkolnictwo praktycznie nie istnieje. Ponowne nauczanie w Poczesnej ma związek z działalnością Polskiej Macierzy Szkolnej – stowarzyszenia, które powstało w 1905 roku. W wykazie szkół Macierzy Szkolnej w roku 1906 Poczesna widnieje na pierwszym miejscu w regionie częstochowskim. W okresie międzywojennym w latach 1918 - 1939 istniała już szkoła 7-klasowa, która początkowo mieściła się w budynkach prywatnych. Nowy, piętrowy budynek szkoły (obecny ośrodek zdrowia) został wybudowany w 1937 roku - w tamtym czasie był to najokazalszy budynek w gminie. Była to szkoła im. Józefa Piłsudskiego. W czasie II wojny światowej nauczyciele mieszkający w Poczesnej prowadzili tajne nauczanie. 1 września 1945 roku rozpoczyna ponownie swoją działalność 7-klasowa szkoła podstawowa, która ma swoją siedzibę w budynku wybudowanym przed wojną. Na początku lat 60-tych XX wieku w ramach ogólnopolskiego programu „Tysiąc Szkół na Tysiąclecie” rozpoczęto budowę nowoczesnego budynku szkolnego, którego otwarcie nastąpiło 1 września 1965 roku. Dla podkreślenia związku terenu z górnictwem szkole nadano imię zmarłego w 1963 roku pisarza Gustawa Morcinka, którego twórczość osadzona była w realiach tradycji górniczych Śląska. W latach 1999 - 2001 w wyniku reformy systemu edukacji w budynku funkcjonował Zespół Szkół Gminnych obejmujący Szkołę Podstawową i Gimnazjum. Od 1 września 2001 roku po zlikwidowaniu Zespołów obie szkoły funkcjonują jako oddzielne placówki.

Więcej na temat szkolnictwa w opracowaniu Dzieje szkolnictwa podstawowego w Poczesnej.

Praca szkoły podstawowej im. Gustawa Morcinka koncentruje się na zadaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych z dążeniem do realizacji misji szkoły, którą jest: „Wychowanie dziecka wrażliwego na dobro w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, dziecka, które uwierzyło we własne siły i zdolnego do osiągnięcia wartościowych i trudnych celów życiowych”. Nadrzędnym celem szkoły jest przygotowanie ucznia do życia we współczesnym świecie, w którym stale wzrasta rola edukacji informatycznej, edukacji europejskiej i nauki języków obcych. W związku z tym została wzbogacona oferta edukacyjna szkoły poprzez naukę języka angielskiego i informatyki już od klasy pierwszej, wprowadzono zajęcia pozalekcyjne rozwijające zdolności i zainteresowania uczniów. Szkoła posiada nowoczesną bazę umożliwiającą edukacje informatyczną: pracownia komputerowa wyposażona w 19 stanowisk dla uczniów z dostępem do Internetu, projektor multimedialny, urządzenie wielofunkcyjne. Biblioteka szkolna posiada nowoczesne Multimedialne Centrum Informacyjne wyposażone w 4 stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu oraz urządzenie wielofunkcyjne. Od kilku lat szkoła wdraża edukację europejską. Działa Szkolny Klub Europejski, którego członkowie i opiekunowie współpracują z Regionalnym Komitetem Integracji Europejskiej w Częstochowie. Każdego roku uczniowie uczestniczą w Europejskim Dniu Wiosny.

Gimnazjum w Poczesnej powstało w 1999 roku. Wielkim wydarzeniem w życiu szkoły i jej całej społeczności było nadanie gimnazjum imienia patrona Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Uroczystość ta miała miejsce 26 kwietnia 2002 roku. Dwa lata później, 23 kwietnia 2004 roku, gimnazjum otrzymało sztandar, który towarzyszy wszystkim uroczystościom szkolnym. W czasie swego istnienia gimnazjum kultywowało i pielęgnowało tradycje szkolne. Wieloletnią tradycją szkoły jest Gimlaudo, czyli uroczystość, na której nagradzani są laureaci i finaliści konkursów przedmiotowych, zwycięzcy konkursów plastycznych i muzycznych oraz sportowych a także uczniowie, których średnia ocen na świadectwie sięga ponad 5,0. Na Gimaludo wręczane są także listy gratulacyjne dla rodziców oraz podziękowania dla sponsorów i przyjaciół szkoły. W kalendarzu szkoły na stale wpisał się także dwudniowy wyjazd integracyjny uczniów klas I do Złotego Potoku, na którym poznają swoich nowych kolegów oraz swoich wychowawców. Każdego roku w maju klasy III wyjeżdżają na wycieczkę pożegnalną. Jest to ostatni wyjazd z kolegami i przyjaciółmi z gimnazjum. W czerwcu natomiast chętni uczniowie wyjeżdżają na wycieczki zagraniczne i poznają urokliwe zakątki Europy. Do tej pory gimnazjaliści mieli możliwość odpoczywać we Włoszech, w Hiszpanii i Grecji.

Publiczne Przedszkole w Poczesnej w obecnym budynku działa od 1966 roku. Jest to placówka, która realizuje program przedszkolny zatwierdzony przez MEN, ale również programy innowacyjne, autorskie.