Historia to moja pasja

Mirosław Zwoliński – historyk-regionalista, biograf, krajoznawca, przewodnik turystyczny. Urodził się na „ziemi częstochowskiej” i z tą krainą związał niemal całe swoje życie. Związki emocjonalne z upływem lat, na skutek głębszego poznania, przerodziły się w jej umiłowanie. Kocha Częstochowę i uważa że jest to naprawdę ciekawe miasto.

Od zawsze chciał być przewodnikiem. Jego przygoda rozpoczęła się w 1975 roku, kiedy wstąpił do Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego i rozpoczął kursy przewodnika po województwie częstochowskim i pilota. Jego praca wynikła z zamiłowania do krajoznawstwa, w którym kryje się cały wachlarz rozmaitych dziedzin, m. in.: architektura, geologia, geografia, etnografia, przyroda i historia, która jest Jego największą pasją. W 1976 roku ukończył 8 - miesięczny kurs przewodnicki. Nie mając praktycznie żadnego doświadczenia, zaczął pisać „Przewodnik po Województwie Częstochowskim”. Dzięki temu nabył rozległą wiedzę o regionie. Przewodnik ten nie został jednak wydany ze względu na zbyt dużą objętość – zawierał 400 stron.

Nabyta wiedza, zweryfikowana na licznych kursach, zaowocowała uzyskaniem jedenastu państwowych uprawnień przewodnickich, a następnie prestiżowego stopnia instruktora przewodnictwa i krajoznawstwa. Wkrótce jako członek Wojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjno - Egzaminacyjnej został włączony w skład zespołu wykładowców i egzaminatorów na kursach różnego szczebla.

Pan Zwoliński pełnił rolę przewodnika po dawnym województwie częstochowskim, Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, Górach Świętokrzyskich, Beskidach Zachodnich, Pieninach oraz po parkach narodowych: Ojcowskim, Babiogórskim, Pienińskim i Bieszczadzkim.

Pan Mirosław kocha to, co robi i nie wyobraża sobie, żeby zajmować się czymś innym. Twierdzi, że najważniejsze to właśnie lubić to, co się robi. Zawód powinien być pasją. Według Niego dobry przewodnik powinien przede wszystkim umieć zaciekawić ludzi, których oprowadza. Grupę trzeba zaskoczyć, nie dopuścić do tego, żeby się nudziła. Ponadto przewodnik musi mówić bardzo wyraźnie. Ważna jest także ciekawa barwa głosu. Jego zdaniem jest to praca dająca dużo satysfakcji. Ma natomiast poważne wątpliwości czy ten zawód się opłaca... Wystarczy, że zmieni się jakiś przepis prawny i już wszystko wygląda inaczej.

Pełniąc funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Opieki nad Zabytkami ZW PTTK w Częstochowie, był wyczulony zwłaszcza na ginące piękno niegdysiejszych siedzib szlacheckich – temat szczególnie Mu bliski. Stąd udział w I Krajowym Konkursie Ochrony Zabytków w Brzegu n/Odrą w 1981 roku, gdzie Jego opracowanie „Zespół pałacowo - parkowy w Kruszynie” uzyskało II miejsce. Dwukrotnie jeszcze był nagradzany złotym, a raz srebrnym laurem na ogólnopolskich konkursach krajoznawczych i krasomówczych.

Jest wielokrotnym laureatem ogólnopolskich konkursów krasomówczych w Golubiu Dobrzyniu. W 1981 roku był siódmy na trzydziestu jeden startujących. W kolejnym roku zajął wspólnie z kolegą piąte miejsce. Natomiast w 1985 roku, gdzie tematem przewodnim była opowieść o regionie „Kraina białych skał i zamków”, zdobył wicemistrzostwo Polski przemówieniem: „Mstów na przestrzeni wieków”.

Swoje zamiłowania historyczne i krajoznawcze rozwijał jako członek: Towarzystwa Przyjaciół Częstochowy, Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego i w ramach SITPH – Naczelnej Organizacji Technicznej.

Za wkład w rozwój turystyki w naszym regionie otrzymał m.in. Złotą i Srebrną Odznakę PTTK - z dziedziny turystyki i medal za zasługi dla kultury fizycznej i sportu. W 2009 roku otrzymał także Nagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Mirosław Zwoliński historią i turystyką regionu częstochowskiego pasjonuje się od ponad trzydziestu lat. Jego zamiłowanie zaowocowało powstaniem ważnych, zawierających kompendium wiedzy o regionie, przewodników. Pan Mirosław jest również autorem słowników biograficznych i legend związanych z miejscowościami podczęstochowskimi. Pisanie sprawia Mu wielką przyjemność. Jak dotąd najczęściej po materiały jeździł na Uniwersytet Jagielloński, ale i sam prowadzi archiwum, do którego dołącza coraz to nowsze informacje i ciekawostki.

Jest autorem kilku publikacji: „Nieudana kampania Maksymiliana po koronę Rzeczypospolitej” (1988), „Powstanie styczniowe na Ziemi Częstochowskiej” (1988), „Szkice monograficzne Janowa i okolicy” (1992), „Legendy i podania Ziemi Częstochowskiej” cz.1-2 (1993, 1994), „Olsztyn koło Częstochowy” (1994), „Przewodnik po Częstochowie” (1997), „Słownik biograficzny regionu częstochowskiego” T.I-II (1998, 2005), „Poczet rodów herbowych Ziemi Częstochowskiej” (2009).

„Legendy i podania Ziemi Częstochowskiej” wyniknęły z praktyki przewodnickiej. Ludzie zwiedzając chcą usłyszeć związane z regionem podania. Legendy niosą cząstkę i historii, i tajemnicy, wiążą się z happy enedem. Wiedzę na temat legend Autor zdobywał od lokalnych mieszkańców. Informacje takie musiał weryfikować, gdyż treści podawane z pokolenia na pokolenie są zniekształcone. Wszystkie zamieszczone legendy i podania zostały wzbogacone udokumentowanymi faktami historycznymi, które podnoszą ich wartość, czyniąc je bardziej wiarygodnymi.

„Przewodnik po Częstochowie” był pierwszym przewodnikiem, po ponad stu latach od wydawnictwa pana Romanowskiego. Te co ukazywały się w międzyczasie były bardziej informatorami o Częstochowie i okolicach. Wypełniając tę lukę, Autor opisał historię miasta i jego zabytki, a ponadto wytyczył trasy turystyczne z najciekawszymi zakątkami miasta wraz z załączonym planem. Każde wydawnictwo jest dla Niego ważne, ale „Przewodnik” dał Mu największą satysfakcję z długiej pracy.

„Słownik biograficzny regionu częstochowskiego” to dwutomowe dzieło napisane przez pana Zwolińskiego wspólnie z córką Ewą (późniejszą Florek). Zawiera około ośmiuset biogramów z okresu tysiąca lat oraz wiele unikatowych rycin i fotografii. Pierwszy tom ukazał się 1998 roku, drugie wydanie pierwszego tomu było w 2002 roku, w 2005 roku wydano drugi wolumin. To pierwszy w historii Częstochowy słownik ilustrowany. Informacje do niego Autor zbierał przez dziesiątki lat, wybierał osoby, które swoją działalnością czy postawą wpisały się w historię regionu. W pierwszej części umieścił charakterystyki nie tylko sławnych częstochowian ale i osób, które silnie były związane z naszym regionem, mimo że stąd nie pochodziły.

 „Poczet rodów herbowych Ziemi Częstochowskiej” to obszerne opracowanie historyczne o wielkich rodach magnackich naszego regionu. Autor pracował nad tą publikacją pięć lat. Temat jest Mu szczególnie bliski, gdyż zawsze był wyczulony na przemijające piękno dawnych siedzib szlacheckich. P. Zwoliński wyliczył niemal sto rodów, a w przypadku 21 opisał szczegółowo genealogię i heraldykę. Opisał między innymi: Bonerów, Bystrzanowskich z Nakła, Dembińskich ze Szczekocin, Denhoffów i Lubomirskich z Kruszyny, Koniecpolskich z Koniecpola, Męcińskich z Żarek. Autor opisał rezydencje, a także ciekawe historie, legendy i podania związane z rodami. „Poczet” powinien być obowiązkową pozycją w biblioteczce osób interesujących się historią regionu oraz tutejszego ziemiaństwa i możnowładztwa.

W minionym okresie Pan Mirosław Zwoliński był autorem ponad 150 artykułów prasowych, opublikowanych głównie w „Spoiwie” i „Głosie Hutnika”, z którymi współpracował przez wiele lat jako stały korespondent. Jego artykuły zamieszczane były również na łamach: „Gazety Częstochowskiej”, „Wędrowca” i „Naszej Częstochowy”. Uczestniczył także w nagrywaniu audycji poświęconych Częstochowie oraz subregionowi częstochowskiemu, emitowanych przez ośrodki telewizyjne i radiowe. Dwa razy wstąpił w Polskim Radiu, a raz prowadził dla Polonii nocny program o Częstochowie.

Na podstawie rozmowy z p. Mirosławem Zwolińskim, powyższy materiał opracowała Sylwia Lesińska.

Foto: archiwum prywatne M. Zwolińskiego

2011-12-17