Wspomnienie o nieodżałowanym przyjacielu Ireneuszu Cuglewskim

(ur. 21.07.1925 - zm. 7.12.2010)

Z głębokim żalem i smutkiem przyjęliśmy do wiadomości, iż odszedł od nas mój długoletni współpracownik i przyjaciel Ireneusz Cuglewski.

Jego przeżyte 85 pracowitych lat obfitowało w trudne lata dzieciństwa, tragiczny początek okupacji, kiedy to został ciężko ranny, o mało co zastrzelony w czasie grupowej egzekucji w Kamienicy Polskiej. Przebywał przez pięć lat w niemieckiej niewoli jako przymusowy robotnik.

Po wyzwoleniu mimo kontuzji powołany został do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Pełnił bardzo niebezpieczną służbę w Wojsku Polskim na Ziemiach Odzyskanych w walce z niedobitkami wojsk niemieckich i w Bieszczadach przy zwalczaniu band UPA. Przeszedł też trudy niełatwego życia w powojennej, zniszczonej Polsce.

Jak Go tylko poznałem w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, to Ireneusz „od zawsze” był pochłonięty pracą zawodową i sprawami upowszechniania żywego słowa w najszerszym tego słowa znaczeniu oraz szerzeniu wiedzy o okropnościach wojny, której skutków tak boleśnie doświadczył. Przy każdej okazji, przy spotkaniach z młodzieżą czy to w czasie oficjalnych spotkań rocznicowych lub też świąt państwowych, z całą mocą opisywał i podkreślał okropności wojny, okupacji oraz bestialstwo najeźdźców.

Za najważniejszą sprawę dla Polski i Narodu Polskiego uważał zachowanie pokoju i dążenie do zgody narodowej.

Znakomitą cechą Ireneusza Cuglewskiego, przy Jego elokwencji był dar przekonywania. Nawet w najbardziej burzliwych dyskusjach mając odmienne poglądy, umiał znaleźć argumenty, aby przekonać i pogodzić zwaśnione strony i rozładować napiętą atmosferę. Jego kultura osobista, takt i uszanowanie przeciwników mających inne zdanie nawet na drażliwe tematy wywoływały szacunek i podziw.

Ireneusz Cuglewski wszelkimi siłami i sposobami pracował na rzecz zachowania dla potomności trwałych śladów minionych lat, których był świadkiem i ofiarą.

Napisał dwie wspaniałe książki. Pierwsza, opisująca Jego tragiczne losy „Z ciemności śmierci do blasku życia”, to wspomnienia z lat 1939 do 1945. Zawarł w niej swoje przeżycia z czasów które Go tak boleśnie dotknęły i okropności zesłana na przymusowe roboty do III Rzeszy.

Druga książka „Nieśli ludziom radość i zadumę” jest już w zupełnie innym klimacie. Są to Jego wspomnienia z czasów, kiedy poświęcał swój czas i rozwijał pasje w teatrach amatorskich w Kamienicy Polskiej, Nowej Wsi i Wrzosowej. Uwiecznił w niej zarówno prace nad repertuarem, ale przede wszystkim pokazał i utrwalił sylwetki ludzi, którzy tym amatorskim ruchem artystycznym się pasjonowali, występowali na scenie i brali czynny udział w upowszechnianiu pięknej polskiej literatury i mowy ojczystej.

Jego powołaniem była praca mająca na celu upowszechnianie kultury. Przypadło to jednak na trudny okres powojenny, gdzie nie było łatwego dostępu do żywego słowa. Nie było telewizji, a odbiorniki radiowe posiadali tylko nieliczni.

W całym swoim życiu był zawsze czynny i zaangażowany w pracy społecznej. Dzięki swej wiedzy i zaangażowaniu w działaniach na rzecz środowiska, z którego pochodził i w którym mieszkał, był wielokrotnie wybierany do samorządowych organów przedstawicielskich jako radny Rady Wojewódzkiej w Częstochowie i Gminy w Poczesnej.

Ireneusz Cuglewski jako poszkodowany w działaniach wojennych był członkiem organizacji kombatanckich i ich kierowniczych gremiów. Przez kilkanaście lat pełnił funkcję Sekretarza w Zarządzie w Wojewódzkim w Częstochowie i Zarządzie Okręgowym w Częstochowie Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych. Do końca życia był też Prezesem Koła Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Kamienicy Polskiej.

Za swoje dokonania i zaangażowanie był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, orderami, medalami i odznakami branżowymi. Z całego szeregu odznaczeń najwyższe to Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Na zakończenie zacytuję własne słowa Pana Ireneusza Cuglewskiego, które najlepiej oddają Jego życiowe credo:

 „Będąc żywą historią okrucieństwa i cierpień, przez cały czas dorosłego życia, głosiłem prawdę o straszliwych skutkach wojny wśród młodego pokolenia.

Jako kombatant ocaliłem od zapomnienia ludzi, rzeczy i sprawy dotyczące walki i męczeństwa ponad 320 moich rodaków.

Ponad 50 lat życia poświeciłem pracy społecznej jako działacz kultury, radny i przyjaciel szkoły, opiekun miejsc pamięci narodowej.”

Ze smutkiem, ale i wielkim szacunkiem pożegnaliśmy naszego kolegę i przyjaciela 7 grudnia 2010 roku.

Autor: Andrzej Patorski

Zdjęcia udostępnił: Andrzej Patorski

2011-10-30