Apel o nie wypalanie traw

Corocznie w na terenie gminy obserwujemy proceder nagminnego wypalania traw i pozostałości roślinnych na polach. Sytuacja powtarza się i w tym roku. Zwracamy się z apelem do wszystkich mieszkańców z naszego terenu o włączenie się do akcji propagandowej mającej na celu zaniechanie wypalania suchych traw i pozostałości roślinnych.

Na podstawie obserwacji terenowych stwierdzono, że mimo obowiązujących w tym zakresie zakazów, w dalszym ciągu wypalane są suche trawy na miedzach, łąkach, pastwiskach, rowach przydrożnych, nieużytkach i terenach przyległych do lasów.

Pozornie niewinne wypalanie traw i pozostałości roślinnych, wskutek szybkiego rozprzestrzeniania się ognia, kończy się najczęściej groźnymi w skutkach pożarami lasów, łąk, zabudowań gospodarczych oraz innych obiektów budowlanych. Oprócz zagrożenia pożarowego, wypalanie traw powoduje naruszenie równowagi biologicznej w przyrodzie oraz zniszczenie szlachetnych gatunków roślin trawiastych i zielnych. 

Efektem bezmyślnego wypalania traw są wielomilionowe straty materialne, nieodwracalne straty w środowisku naturalnym oraz wypadki z ludźmi kończące się poważnymi poparzeniami, a nawet śmiercią. Ofiarami tych zdarzeń są często sami sprawcy podpaleń, jak również osoby postronne oraz strażacy biorący udział w akcjach ratowniczych.

Celowe podpalanie traw stanowi około 70% wszystkich pożarów traw. Najczęściej można usłyszeć, że to zły zwyczaj osób dorosłych. Strażacy chcą zwrócić uwagę na ważny problem związany z bezmyślnym i celowym podpalaniem traw przez dorosłych: poprzez takie działanie wpływają negatywnie na świadomość dzieci, które podpalają trawę, gdyż „tak robią dorośli”.

Pożary traw niszczą rodzimą faunę i florę. Płomienie wywołane wypalaniem traw niszczą miejsca bytowania zwierzyny łownej, m.in. bażantów, kuropatw, zajęcy, a nawet saren. W płomieniach lub na skutek podwyższonej temperatury ginie cały świat zwierzęcy, w tym płazy (żaby, ropuchy, jaszczurki), ssaki (krety ryjówki, jeże, zające, lisy, borsuki, kuny, nornice, badylarki, ryjówki i inne drobne gryzonie),  bezkręgowce m.in. dżdżownice (które mają pozytywny wpływ na strukturę gleby i jej właściwości), pająki, owady (drapieżne i pasożytnicze) oraz miejsca lęgowe ptaków. Zniszczeniu ulegają ponadto mikroorganizmy będące miernikiem żyzności gleby: grzyby, wije, skoczogonki, bakterie. Zakłócone zostaje zatem życie mikrobiologiczne gleby.

Wypalanie traw to bardzo duże zagrożenie dla lasów. Ogień z nieużytków niejednokrotnie przenosi się na obszary leśne, niszcząc bezpowrotnie bezcenne drzewostany, które po pożarze odradzają się przez wiele dziesiątek lat.

Podczas pożaru powstaje duże zadymienie, które jest szczególnie groźne dla osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca zdarzenia, z uwagi na możliwość zaczadzenia. Powoduje ponadto zmniejszenie widoczności na drogach, co może prowadzić do powstania groźnych w skutkach kolizji i wypadków drogowych. W efekcie spalania powstają dymy zawierające tlenki węgla, azotu, siarki oraz związki rakotwórcze.

W związku z nagminnym wypalaniem suchych traw w okresie wiosennym warto pamiętać, że wypalanie wierzchniej warstwy gleby lub pozostałości roślinnych jest wykroczeniem:

• z art.82§ 1 pkt.7e Ustawy z dnia 20.05.1971r. – Kodeks Wykroczeń (Dz.U. z 1971r. Nr 12 poz.114 z późn. zm.), który przewiduje odpowiedzialność tego kto nieostrożnie obchodzi się z ogniem lub wykracza przeciwko przepisom dotyczącym zapobieganiu i zwalczaniu pożarów
• z art.181 § 1 Ustawy z dnia 06.06.1997r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997r. Nr 88 poz.553 z późn. zm.), który brzmi: „Kto powoduje zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach – podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”
• z art.163 § pkt.1 Ustawy z dnia 06.06.1997r. – Kodeks karny (Dz.U. jw.), który brzmi: „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mając postać pożaru – podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”
• z art.131 Ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.), który brzmi: „Kto wypala roślinność na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach , pasach przydrożnych, szlakach kolejowych, w strefie oczeretów lub trzcin – podlega karze aresztu lub grzywny ”.

Przepisy zakazujące wypalania traw:

• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r., art. 124 ustawy „zabrania wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów”
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów głosi, że zabronione jest wykonywanie czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru w lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk, wrzosowisk, pastwisk, nieużytków rolnych, pasów przydrożnych, szlaków turystycznych i kolejowych lub w strefie oczeretów i trzcin, oraz w odległości do 100 m od granicy lasów. Zabronione jest także wypalanie słomy i pozostałości roślinnych na polach w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu i miejsc ustawienia stert lub stogów bądź w sposób powodujący zakłócenia w ruchu drogowym, a także bez zapewnienia stałego nadzoru miejsca wypalania.

Każdy rolnik zdaje sobie sprawę z wagi dopłat bezpośrednich otrzymywanych z Unii Europejskiej. Użytkownik gruntów zobowiązany jest do utrzymania ziemi w dobrej kulturze rolnej - art. 2 ust 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40 ze zmianami). Naruszenie zasad określonych w akcie wykonawczym do ustawy tj. rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2004 roku w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze (Dz. U. nr 65, poz. 600 ze zmianami), między innymi poprzez wypalanie areałów rolnych (§3 ust. 2) powodować może cofnięcie lub ograniczenie przez właściwe organy tej formy pomocy finansowej.

Wypalanie pozostałości roślinnych w ogrodach, ogródkach działkowych itp. regulowane jest prawem miejscowym i w wielu przypadkach jest zabronione lub dopuszczalne tylko w sezonie wiosennym.

Autor: Bartosz Lesiński